حنا پودری است که از گیاه Lawsonia inermis تهیه می‌شود، که به نام‌های درخت حنا، (درخت مینیونت، mignonette و پریوت مصری، Egyptian privet) نیز شناخته می‌شود. حنا از دوران باستان در مصر باستان و شبه قاره هند برای رنگ کردن پوست، مو و ناخن و همچنین رنگ پارچه‌هایی از جمله ابریشم، پشم و چرم استفاده می‌شده است. از نظر تاریخی، حنا در غرب آسیا از جمله شبه جزیره عربستان، سایر مناطق شمال آفریقا، غرب آفریقا، آفریقای مرکزی، شاخ آفریقا و شبه قاره هند مورد استفاده قرار می‌گرفت. ایرانیان ویژگی‌های جادویی حنا را در پزشکی و درمان بیماری‌های پوستی از دیرباز می‌شناخته‌اند. به همین دلیل حنا جایگاهی بسیار ویژه در گسترش کشاورزی، بازرگانی، صادرات و تولید کار در ایران داشته است.
.
ویژگی‌های حنا
- نام لاتین: HENNA
- نام علمی: Lawsonia inermis
- قسمت‌های مورد استفاده گیاه: برگ – پودر
- مناطق: نیمه خشک، شمال آفریقا، غرب و جنوب آسیا و شمال استرالیا
- 3 دسته محصول حنا در جهان وجود دارد با HSکد زیر:
- کد 121190 : HS پودر حنای طبیعی
- کد : HS 330590 پودر حنا (گیاهی طبیعی یا مصنوعی)
- کد 140490 : HS سایر
- بهترین پودر حنا گیاهی طبیعی برای رنگ کردن مو و هنر بدن استفاده می‌شود.
- حنا رنگ قهوه‌ای مایل به قرمزی است که قرن هاست برای رنگ کردن پوست، مو و ناخن استفاده می‌شود.
- محبوبیت خالکوبی حنا در سال‌های اخیر به ویژه در بین زنان و دختران افزایش یافته است.
- حنای طبیعی بهترین رنگ موی طبیعی است. رنگ طبیعی حنا رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای به مو می‌دهد.
- حنا رنگی است که به پروتئین موهای متصل می شود، نه یک ماده شیمیایی که رنگ واقعی مو را تغییر دهد.
- به مو آسیبی نمی‌رساند بلکه سلامت مو را بهبود می‌بخشد و موها را قوی، ضخیم و درخشنده می‌کند.
- گياهي صنعتي است كه از برگ‌های خشك آن در توليد رنگ‌های نارنجی، قرمز و قهوه‌ای استفاده می‌شود و حدوداً دارای 5/ 1- 5/ 0 درصد ماده رنگی لاوسون است.
- اين گياه داراي برگهاي معطر بيضي شكل و گلهاي خوشه اي سفيد تا گلي رنگ بسيار معطر و خوشبو است و از برگهاي آن براي توليد رنگهاي آرايشي – بهداشتي، مصارف دارويي و نيز توليد رنگهاي ثابت صنعتي استفاده مي شود.
.
.
مناطق کاشت حنا در جهان
حنا به صورت خودرو از ایران تا غرب هند وجود دارد. از آنجا به سمت شرق به بقیه هند و اندونزی و از غرب به خاورمیانه گسترش یافته است، در آنجا به یکی از گیاهان مهم در کشورهای اسلامی تبدیل شده است. بعدها ارتش و بازرگانان اسلامی از عربستان تا اسپانیا، ماداگاسکار، هند و چین و ژاپن آن را گسترش دادند. در حال حاضر در سراسر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری توزیع شده است. حنا بیشتر در باغ‌های خانگی کاشته می‌شود و تولید تجاری به چند مکان در ایران، هند، پاکستان، مصر، لیبی و سودان محدود می‌شود.
.
تجارت جهانی حنا
طبق داده‌های جهانی، صادرات Lawsonia inermis توسط 83 صادرکننده جهانی به 417 خریدار صورت گرفته است. بیشتر حنا به ایالات متحده، ژاپن، چین، آلمان ،کانادا، امارات متحده عربی و بریتانیا صادر شده است. 3 صادرکننده برتر حنا، هند، روسیه و آلمان هستند. بر اساس یک مطالعه در سال 2022 رشد بازار پودر حنا تا سال 2028 به چند میلیون دلار خواهد رسید. در مقایسه با سال 2021، طی هفت سال آینده بازار پودر حنا یک جهش از نظر درآمد را ثبت کرده است.
آمریکای شمالی به دلیل محبوبیت فزاینده حنا به عنوان یک هنر سنتی، بزرگترین بازار منطقه ای در سال 2017 بود. علاوه بر این، وجود تعداد زیادی استودیو و در دسترس بودن محصولات با تکنیک‌های پیشرفته از دیگر عوامل محرک رشد بازار در این منطقه است. انتظار می‌رود اروپا سریع‌ترین بازار منطقه‌ای در حال رشد در دوره پیش‌بینی‌شده باشد، به دلیل افزایش آگاهی در مورد برنامه‌ها و انواع مختلف موجود برای حنا. همچنین پیش بینی می‌شود آسیا پاسیفیک در طول سال‌های آتی رشد قابل توجهی را به دلیل افزایش جمعیت، به ویژه در هند و چین که تقاضا برای طرح‌های منحصر به فرد با استفاده از رنگ‌های مختلف، بالا است، شاهد باشد. علاوه بر این، این کشورها دارای سنت طولانی مرتبط با حنا هستند، بنابراین به بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ آنها تبدیل شده است که به رشد صنعت نیز کمک می‌کند. نمودارهای زیر واردات و صادرات حنا در سال2021 را نشان می‌دهد.
.
.
.
عوامل رشد بازار حنا
.
افزایش تقاضا برای محصولات طبیعی و ارگانیک: تقاضای فزاینده‌ای برای محصولات طبیعی و ارگانیک در سراسر جهان وجود دارد. به این دلیل که مصرف کنندگان بیشتر از مزایای سلامتی استفاده از چنین محصولاتی آگاه می‌شوند. بازار حنا نیز از این قاعده مستثنی نیست و انتظار می‌رود در سال‌های آینده از این روند بهره‌مند شود.
افزایش آگاهی در مورد فواید حنا: حنا دارای خواص مفید بسیاری است که امروزه به طور گسترده توسط مردم در سراسر جهان شناخته شده است. این امر احتمالاً منجر به افزایش تقاضا برای این محصولات در سال‌های آینده خواهد شد.
.
چشم‌انداز منطقه‌ای بازار فروش حنا
.
بر اساس منطقه، بازار به آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و اقیانوسیه، آمریکای لاتین و خاورمیانه و آفریقا (MEA) تقسیم می‌شود. منطقه آمریکای شمالی بیشتر به کشورهایی مانند ایالات متحده و کانادا تقسیم شده است. منطقه اروپا بیشتر به بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، روسیه و بقیه اروپا طبقه‌بندی می‌شود. آسیا اقیانوسیه بیشتر به چین، ژاپن، کره جنوبی، هند، استرالیا، آسیای جنوب شرقی و بقیه آسیا و اقیانوسیه تقسیم می‌شود. منطقه آمریکای لاتین بیشتر به برزیل، مکزیک و بقیه آمریکای لاتین تقسیم می‌شود و منطقه MEA بیشتر به GCC، ترکیه، آفریقای جنوبی و بقیه MEA تقسیم می‌شود.
.
.
.
تحلیل استراتژیک بازار جهانی حنا
.
.
عوامل سیاسی
مقررات دولتی: مقررات دولتی در بازار فروش حنا از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. برخی از کشورها ممکن است قوانین سختگیرانه‌تری در مورد مواد تشکیل‌دهنده به کار رفته در محصولات یا فرآیند تولید داشته باشند. این امر می تواند بر هزینه تولید یا در دسترس بودن محصولات در بازارهای خاص تأثیر بگذارد.
سیاست‌های مالیاتی: کشورهای مختلف سیاست‌های مالیاتی متفاوتی را بر فروش محصولات حنا اعمال می‌کنند. این امر می‌تواند بسته به نرخ مالیات، محصولات را در بازارهای خاص گران یا کمتر کند.
.
عوامل اقتصادی
درآمد: به طور کلی، فروش محصولات حنا در کشورهای با درآمد بالاتر رایج تر است، زیرا مردم درآمد قابل تصرف بیشتری برای خرید محصولات زیبایی دارند. این امر می‌تواند بازار را برای سرمایه‌گذاران بالقوه جذاب‌تر کند.
نرخ ارز: از آنجایی که محصولات حنا اغلب به بازارهای خاصی وارد می‌شوند، نرخ مبادله بین ارزهای مختلف می‌تواند بر قیمت تمام شده محصولات در بازارهای مربوطه تأثیر بگذارد.
نرخ‌های بهره: نرخ‌های بهره اعمال‌شده توسط دولت‌ها می‌تواند بر هزینه تولید محصولات حنا تأثیر بگذارد و همچنین می‌تواند بر هزینه استقراض پول برای تأمین مالی کسب‌وکار تأثیر بگذارد.
.
عوامل اجتماعی
جمعیت شناختی: جمعیت یک بازار خاص می‌تواند بر تقاضای محصولات حنا تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر جمعیت خاصی دارای نسبت بیشتری از افراد علاقه مند به محصولات آرایشی باشند، تقاضا برای محصولات حنا در آن بازار بیشتر خواهد بود.
گرایش های فرهنگی: روندهای فرهنگی می تواند بر تقاضای محصولات حنا تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر فرهنگ خاصی به سمت ظاهر طبیعی‌تر حرکت کند، تقاضا برای محصولات حنا می‌تواند بیشتر باشد.
.
مقاله پیشنهادی « پتانسیل صادرات ایران: صادرات شیرین بیان (Liquorice or licorice)»
.
عوامل فناورانه
پیشرفت در فناوری: پیشرفت در فناوری می تواند بر روند تولید محصولات حنا تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، فناوری جدید می‌تواند فرآیندهای تولید کارآمدتر یا محصولات با کیفیت بهتر را فراهم کند.
اینترنت: اینترنت دسترسی به مشتریان بالقوه بیشتری را آسان‌تر کرده است. محصولات حنا اکنون می توانند به صورت آنلاین فروخته شوند و این فرصت می‌تواند بازارهای جدیدی را برای این تجارت باز کند.
.
فاکتورهای محیطی
تغییر اقلیم: تغییرات آب و هوایی می‌تواند بر عرضه برخی مواد خام مورد استفاده در تولید محصولات حنا تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر برخی از مواد خام به دلیل تغییرات آب و هوایی کمیاب شوند، این امر می تواند بر هزینه تولید تأثیر بگذارد.
دفع زباله: دفع زباله یک عامل مهم محیطی است که باید در نظر گرفته شود. کسبوکارهای حنا باید از مقررات محلی در مورد دفع زباله پیروی کنند، زیرا انجام ندادن این کار می‌تواند جریمه‌های سنگینی را به دنبال داشته باشد.
.
عوامل حقوقی
قوانین حمایت از مصرف کننده: قوانین حمایت از مصرف‌کننده مهم است که در نظر گرفته شوند، زیرا آنها از مشتریان در برابر هرگونه آسیب احتمالی ناشی از محصولات محافظت می کنند. تولیدکنندگان حنا برای اطمینان از ایمنی مشتریان خود باید این قوانین را رعایت کنند.
قوانین رقابت: قوانین رقابت نیز مهم است که در نظر گرفته شوند، زیرا آنها از کسب‌و‌کارها در برابر رقابت ناعادلانه محافظت می‌کنند. کسبوکارهای حنا باید از این قوانین پیروی کنند تا اطمینان حاصل شود که به‌طور غیرمنصفانه در بازار ضعیف نیستند.
.
تحلیل ساختار صنعت و بازار بر اساس مدل پورتر
.
.
.
.
مناطق کشت حنا در ایران
در ایران، سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد و فارس استان‌های هستند که حنا کشت شده و پس از برداشت گیاه و خشک کردن برگ‌ها به کارگاه‌های حناسایی انتقال داده تا به پودر حنا تبدیل شود. تولید‌کننده حنا پس از پودر کردن و بسته‌بندی حنا را به روش‌های مختلفی به بازار عرضه می‌کند. بیشترین ظرفیت تولید حنای جنوب کرمان در شهرستان رودبار جنوب وجود دارد. بیش از 2 هزار و 500 کشاورز این شهرستان به کاشت و برداشت این محصول مشغولند. حنای رودبار به لحاظ رنگ و کیفیت جز مرغوبترین حناهای کشور به شمار می‌رود و در مصارف آرایشی، بهداشتی و دارویی کاربرد فراوان دارد و بخش زیادی از این محصول پس از فرآوری و بسته‌بندی و تامین نیاز بازار داخلی به سایر کشورها صادر می‌شود.
.
ویژگی حنای صادراتی
- حنا صادراتی باید بدون افزودنی باشد اما برای حنای مصرف داخلی کشور روغن‌های گیاهی را به عنوان افزودنی به آن اضافه می‌کنند.
- معمولا ناخالصی‌هایی در برگ حنا وجود دارد که باید به آن توجه کرد و برگ حنا را به همراه ناخالصی‌های آن مثل چوب و خاک و … به پودر تبدیل می‌نمایند. -ناخالصی‌هایی که فلزاتی مثل نیکل را در خود جای داده است.
- در حنای صادراتی ناخالصی‌ها به حداقل می‌رسند تا علاوه بر نابودی عوامل بیماری زا، رنگدهی پودر حنا افزایش چشمگیری یابد.
- از حنا خالص در مصارف دارویی و ساخت کرم و داروهای درمانی استفاده می‌شود. لذا هیچگونه افزودنی نباید داشته باشد. برای مثال آلمانی‌ها از پودر حنا ایرانی در جهت تولید کرم‌های ترمیم کننده جای زخم و سوختگی استفاده می‌کنند.
- در این کشورهای اروپایی استانداردهایی مانند میزانبار میکروبی پودرحنا مهم است.
- میزان استفاده ازسموم در پرورش برگ حنا باید از یک مقدار معینی کمتر باشد.
.
آمار صادرات حنا بر اساس اطلاعات گمرک از ابتدای فروردین تا 10 دی ماه سال 1401
.
