فهرست مطالب
پسته یکی از محبوب‌ترین خشکبارها در جهان است که سابقه کشت طولانی در ایران دارد و یکی از کالاهای صادراتی ارزآور و مهم برای کشور محسوب می‌شود. انواع مرغوب پسته تنها در برخی از کشورهای دنیا کشت می‌شود. پسته ایرانی به دلیل اندازه مناسب، طعم منحصر به فرد و کیفیت عالی خواهان زیادی در جهان دارد. پسته به دو صورت خشک و تازه قابل مصرف است. نوع تازه آن تنها در فصل برداشت پسته موجود است ولی نوع خشک شده آن در تمامی فصول یافت می‌شود. همچنین نوع خشک آن به دو صورت با پوست و بدون پوست( مغز پسته) و به صورت خام یا شور در بازار وجود دارد. خاستگاه اولیه پسته در ایران بوده است. طبق گفته مورخان، حدود 4000 سال پیش پسته در منطقه جنوب رود جیحون کشت می‌شده و سپس کشت آن در خاورمیانه و دیگر مناطق رواج پیدا کرده است. واژه پسته نیز، ریشه در زبان پارسی کهن دارد و بعد وارد زبان اروپاییان شده است. ایران در زمینه تجارت پسته جزو اولین کشورهای تولیدکننده و صادرکننده این محصول به شمار می‌رود و رقبای اصلی آن در بازار، کشورهای آمریکا و ترکیه هستند.
ویژگی‌های پسته
پسته درختی کوچک با نام علمی(Pistacia) است که 11 گونه از آن، از درختچه‌های کم ارتفاع تا درختان کوچک، در جهان وجود دارد و سرچشمه آن خاورمیانه و آسیای میانه است. گونه‌ای از پسته که به‌عنوان مغز خوراکی و به‌صورت تجاری کشت می‌شود، ( pistachio vera) یا پسته اهلی نام دارد که در مناطق مرتفع کویری در ایران، افغانستان و آسیای مرکزی وجود دارد. واژه پسته ریشه در زبان پارسی کهن دارد و بعد وارد زبان اروپاییان شده و به اسم ( pistachio) در جهان شناخته شده است. پسته مانند بادام هندی و انبه از خانواده (Anacardiaceae) است. درخت پسته، درختی برگ ریز با برگ های چرمی شکل است. ارتفاع آن، معمولا تا پنج متر می‌رسد اما می‌تواند تا 10 متر نیز رشد کند. همه گونه‌های این گیاه با زمستان‌های سرد و فصل‌های رشد طولانی گرم و خشک، سازگار هستند. این درخت با برگ های چرمی و سیستم ریشه‌ای گسترده، مناسب دوره های طولانی خشکسالی است. درختان پسته دوره جوانی طولانی دارند و در این دوره یک سال یک بار و به تعداد کم بار می‌دهند اما در دوران بلوغ، الگوی باردهی آنها متناوب است و در یک سال باردهی آن سنگین و در سال بعدی باردهی آن سبک است. از عواملی که در این تفاوت میزان باردهی دخیل است میتوان به آب و هوا در زمان گلدهی، قرار گرفتن در معرض نور، تجمع کربوهیدرات، نحوه هرس و سایر شرایط محیطی اشاره کرد. درختان پسته به‌طور کلی عمودی هستند اما با توجه به گونه آن ممکن است متفاوت باشند. دو پایه هستند و گل‌های نر و ماده هر دو روی یک درخت وجود ندارند و جداگانه روی درختان مختلف بوجود می‌آیند. گل‌های نر و ماده کوچک و بدون گلبرگ هستند و در فصل بهار و قبل از برگ‌ها بصورت خوشه‌ای ظاهر می‌شوند. گرده افشانی در این گیاه توسط باد صورت می‌گیرد و پس از آن، پوسته داخلی و بیرونی میوه آن( مغز پسته) بارور می‌شود. پس از بزرگ شدن، هسته رشد می‌کند و پوسته را پر می‌کند. در اوایل پاییز، آجیل ها کاملا رسیده و شکافته می‌شوند و میتوان آنها را از روی درخت تکاند و برداشت را شروع کرد.
پسته تازه یا خشک با پوست یا بدون پوست با کد بین المللی ( HS Code ) : 080250، پسته تازه یا خشک با پوست با کد 080251 و مغز پسته تازه یا خشک با کد 080252 در جهان شناخته شده است.
.
فواید پسته و ارزش غذایی آن
- طبیعت پسته گرم و خشک است. پسته یکی از مغزهایی است که بیشترین فیبر را دارد. فیبر موجود در آن علاوه بر بهبود هضم مواد غذایی، با کمک به باکتری های خوب روده تاثیر مثبتی رو آن دارد. علاوه بر فیبر، سرشار از پروتئین، مواد معدنی همچون آهن، فسفر، مس، روی و منیزیم و چربی غیر اشباع است که می‌تواند به کنترل قند خون، فشار خون و کلسترول کمک کند. همچنین با مصرف آن به‌عنوان میان وعده با احساس سیری که ایجاد می‌کند بر کاهش وزن تاثیر دارد. آهن موجود در آن نیز برای افرادی مبتلا به کم خونی هستند، مفید است.
- پسته سرشار از ویتامین هایA ، D ،E ، K و اسید فولیک است.
- پسته خاصیت آرامش بخشی دارد و برای تسکین اعصاب بی نظیر است. هچنین برای جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی و کاهش کلسترول بد مفید است. سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت می‌کند.
- وجود امگا 3 در پسته، باز کننده‌ی مغز و ذهن است و هوش را افزایش می‌دهد. همچنین کلسیم موجود در آن باعث بهبود رشد در کودکان و محکم شدن استخوان و دندان ها می‌شود.
- لوتئین و زیگزاتین دو ماده ای است که در قرنیه انسان وجود دارد. این دو آنتی اکسیدان به مقدار زیاد در پسته یافت می‌شوند و مصرف آن از مشکلاتی مانند آب مروارید در اثر افزایش سن پیشگیری می‌کنند.
مصرف پسته و استفاده از مشتقات آن همچون روغن پسته برای سلامت مو مفید است. ویتامین E موجود در آن از چین و چروک و پیری زودرس پوست جلوگیری می‌کند.
.
شرایط کشت پسته
دما: درخت پسته برای رشد مناسب، به تابستان های گرم و خشک (تا گرمای 45 درجه را تحمل می‌کند) و زمستان های نسبتا سرد ولی بدون یخبندان ( سرمای بین 7- تا 9- درجه را تحمل می‌کند) نیاز دارد. با وجود مقاومت زیاد این درخت نسبت به گرما و سرما، اما نسبت به سرمای بهار بسیار حساس است و سبب ریختن گل های و میوه های تازه آن می‌شود.
نکته قابل توجه درباره این گیاه این است که چون از دسته درختان برگ ریز(خزان دار) است، برای گلدهی و تولید محصول مناسب به یک میزان ساعت بهینه از نیاز سرما در فصل زمستان احتیاج دارد. این نیاز نسبت به ارقام مختلف درختان پسته متفاوت است و بین 600 تا 1200 ساعت تخمین زده شده است. در ارقام پسته ایرانی، کله قوچی با کمترین نیاز سرمایی (600 ساعت) و رقم اکبری با بالاترین نیاز (1200 ساعت) ثبت شده اند. عدم تامین این نیاز باعث کاهش رشد مناسب، رشد برگ های غیرطبیعی، تاخیر در گلدهی و میزان تولید کم محصول می‌شود. علاوه بر نیاز سرمایی، درخت پسته برای تولید محصول با کیفیت بین 2200 تا 2800 واحد گرمایی نیاز دارد. البته نیاز واحد گرمایی نیز متفاوت است و از طریق محاسبه رابطه بین چند عامل همچون متوسط حداقل و حداکثر دمای ماهیانه و تعداد روزهای 6 ماه اول سال بدست می‌آید.
خاک: خاک های سنگین، مناسب رشد درخت پسته نیستند و در خاک های شنی- لومی بهترین رشد را دارند. PH مناسب خاک نیز باید حدود 7 تا 5/7 باشد (خاکی که اسیدیته آن خنثی باشد). تکثیر پسته به دو روش خوابانیدن شاخه ، کاشت بذر و بعد انجام عمل پیوند (معمول ترین روش) انجام می‌شود. همانطور که در ابتدا گفتیم، درخت پسته به‌دلیل دو پایه بودند باید ارقام نر و ماده آن با هم در باغ کاشته شوند اما کشاورزان در ایران معمولا بذر پسته بادامی زرند را ابتدا می‌کارند و بعد از 2 تا 3 سال، رقم دلخواه خود را به آن پیوند می‌زنند. معمول ترین نوع پیوند در ایران، پیوند لوله ای نام دارد و در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد انجام می‌شود.
آب: پسته مقاومت خوبی نسبت به خشکی دارد و رطوبت زیاد در فصل رشد، باعث شیوع بیماری های قارچی و پوسیدگی ریشه می‌شود ولی برای تولید محصول با کیفیت به آبیاری مناسب و منظم نیاز دارد. دوره آبی و میزان آن به عواملی همچون سن گیاه، آب و هوای منطقه کشت گیاه و بافت خاک بستگی دارد. دوره آبیاری گیاه در سنین 1 تا 3 سالگی بین 7 تا 10 روز، 3 تا 6 سالگی 12 الی 20 روز، از سن 6 سال به بالا نیز ماهی یک بار است. البته با توجه به کم شدن دوره آبی باید حجم آبیاری بیشتر شود تا رطوبت به عمق خاک نفوذ کند.
آبیاری قطره ای که از بهترین روش های آبیاری است و اخیرا در بعضی از باغات پسته ایران از آن استفاده می‌شود. در این روش، درخت در یک دوره 3 روزه به صورت قطره ای آبیاری می‌شود و فاصله هر آبیاری 15 روزه است. میزان مصرف آب در این روش به یک سوم کاهش می‌یابد.
انواع پسته
گروه بندی های متفاوتی در دنیا برای پسته وجود دارد که بطور کلی پسته در 3 گروه دسته بندی می‌شود:
- پسته کشیده یا بادامی (Lang)
- پسته کروی یا فندقی (Round)
- پسته کروی درشت (Jumbo)
همچنین از نظر زمان گلدهی و زمان رسیدن میوه و پر شدن مغز آن نیز می توان گروه بندی های دیگری نیز تعریف کرد. از نظر زمان گلدهی به 3 گروه، زودگل، متوسط گل و دیرگل دسته بندی می‌شود. از نظر زمان رسیدن میوه نیز به دسته های مختلفی همچون خیلی زودرس، زودرس، متوسط رس، دیررس و خیلی دیررس طبقه بندی می‌شود.
در ایران بیش از 70 رقم پسته نر و ماده وجود دارد. بصورت جزئی تر از دسته بندی جهانی، پسته در ایران با نام های احمدآقایی، اکبری، کله قوچی، اوحدی و … نام گذاری می‌شود.
.
انواع پسته ایرانی
- اوحدی: پسته اوحدی از متداول ترین پسته های صادراتی ایران است و در یشتر باغات کشور کشت می‌شود اما عمده تولید این محصول در باغات رفسنجان است. این پسته در گروه پسته های کروی یا فندقی قرار دارد. از ارقام زودگل تا متوسط گل است و میوه آن زودرس( 1 تا 10 شهریور می‌رسد) است. درصد خندان بودن آن بالا، رنگ مغز آن ارغوانی و پوسته اش کرمی روشن است. بیماری و آفت‌زدگی این نوع پسته بسیار کم است.
.
- پسته کله قوچی: یکی از درشت ترین پسته های صادراتی ایران است. پسته کله قوچی از پسته های کروی درشت(Jumbo)، زودگل و متوسط‌رس(10 تا 20 شهریور می‌رسد) است. درصد خندان بودن آن متوسط است و رنگ مغز آن سرخ است. ثمردهی بالایی دارد و بدلیل تولید بیشتر آن نسبت به پسته اکبری قیمت مناسب تری دارد. خریداران این رقم پسته بیشتر از کشورهای آسیایی و اروپایی هستند.
.
- پسته احمدآقایی: پسته احمدآقایی بیشتر در استان کرمان کشت می‌شود. از انواع کشیده، متوسط گل و دیررس(21 تا 31 شهریور می‌رسد) است. 90 درصد تولیدات این پسته به خارج از کشور صادر می‌شود و بیشتر مشتریان آن از کشورهای اروپایی هستند. طعم خوبی دارد، مغز آن به رنگ قرمز و پوستش استخوانی روشن است.
.
- پسته اکبری: یکی از معروف ترین پسته های صادراتی ایران در جهان است و آن را با نام پسته ایرانی می‌شناسند. این پسته مانند پسته احمدآقایی در دسته پسته های کشیده قرار دارد. در استان های کرمان، یزد، سمنان و خراسان کشت می‌شود. البته عمده کشت آن در استان کرمان، شهر رفسنجان است. رنگ مغز آن بنفش-قهوه ای و پوست آن کرمی تیره است. به دلیل شکل کشیده، ظاهر زیبا و کیفیت خوب، قیمت بالایی دارد و بیشتر خریداران آن از کشورهای حوزه خلیج فارس هستند.
.
- پسته بادامی: پسته بادامی ظاهری کشیده و ریز دارد و در باغات زرند، کرمان، یزد، خراسان کشت می‌شود. از ارقام متوسط‌گل و خیلی زودرس( تا 31 مرداد می‌رسد) است. بیشتر خریداران آن از کشورهای افغانستان، روسیه و چین هستند.
.
- پسته خنجری دامغان: این نوع پسته منحصرا در دامغان کشت می‌شود و شباهت زیادی به پسته احدآقایی دارد با این تفاوت که انتهای دو لبه آن مانند خنجر تیز است و قوس دارد. این پسته کشیده و بادامی شکل، دیرگل و زودرس (1 تا 10 شهریور می‌رسد) است. رنگ مغز آن سبز فسفری است و پوست آن تیره است. به دلیل وزن زیاد با پوست آن، بیشتر از مغز آن(بدون پوست) استفاده می‌کنند.
.
- پسته شاهپسند دامغان: یکی از ارقام تجاری و صادراتی است. بادامی شکل و کشیده، دیرگل، متوسط‌رس( 10 تا 20 شهریور می‌رسد) و رنگ پوستش سفید است.
از ارقام دیگر پسته ایرانی میتوان به پسته‌های ممتاز، قزوینی، سفید نوق و عباسعلی اشاره کرد.
ویژگی‌های پسته صادراتی
برای صادرات پسته پارامترهای گوناگونی همچون استانداردهای آن کشور، فرهنگ میزان مصرف، کشش قیمتی بازار و کیفیت وجود دارد که باید به آن توجه کرد. برای مثال برای بازارهای اروپایی استاندارهای بهداشتی بخصوص گواهی افلاتکسین مهم است. پسته اکبری بدلیل اینکه بیشتر از انواع دیگر پسته ها بر روی درخت می‌ماند، آفت افلاتکسین بیشتری جذب می‌کند و برای صادرات به کشورهای اروپایی مناسب نیست. همچنین پسته موردپسند اروپاییان پسته کروی و ریز است. با این توصیف، پسته های کله قوچی و اوحدی (فندقی) مناسب بازارهای اروپاییان هستند. در بازار اروپاییان، پسته ای که دارای گواهی افلاتکسین باشد از قیمت بالایی برخوردار است، در نتیجه پسته های صادراتی باید از سلامت و کیفیت بالایی برخوردار باشند. پسته فندقی با توجه به ریز تر بودن آن نسبت به پسته کله قوچی قیمت مناسب تری دارد و تقاضا آن بیشتر است. خرید پسته کله قوچی بیشتر از سمت کشور آلمان است. البته ارقام دیگر پسته های ایران نیز به اروپا صادر می‌شود. برای مثال ایتالیا بیشتر متقاضی پسته احمدآقایی است.
تنوع صادرات پسته به بازارهای عربی به دلیل اینکه نیاز به اخذ گواهی افلاتکسین نیست، بیشتر از بازارهای اروپایی است. خریداران عربی بیشتر به درشتی و ظاهر کشیده پسته توجه می‌کنند، در نتیجه پسته اوحدی(فندقی) مناسب بازارهای عربی نیست. پسته های اکبری و احمدآقایی پسته های صادراتی به کشورهای عربی هستند.
روسیه یکی از مقاصد پسته های صادراتی ایران است. ملاک خریداران روسی، قیمت پسته است. پسته های آبخندان(پسته هایی که مغز کوچکی نسبت به پوسته دارند) و یا پسته های مکانیک خندان( پسته هایی که از ته خندان هستند) برای صادرات به روسیه استفاده می‌شود. پسته آب خندان احمدآقایی، باتوجه به کیفیت مطلوب و قیمت ارزان، بهترین پسته صادراتی به روسیه است.
بهترین راه برای تشخیص کیفیت پسته، توجه به ظاهر آن است. در هنگام تهیه پسته با پوست، باید پوسته خارجی آن بدون لک، به رنگ استخوانی و شکاف دهانه آن از یک انتها کاملا طبیعی باشد. اگر بیش ازحد ترک خورده باشد و مغز آن کوچک باشد، احتمالا پسته ها به صورت مکانیکی خندان شده اند. همچنین پسته هایی که کاملا باز نشده اند و به سختی پوست کنده می‌شوند، نرسیده هستند. هنگام خرید مغز پسته، رنگ مغز پسته ها باید زد یا سبز تیره باشند. هرچه رنگ آن سبزتر باشد، طعم خوشمزه تری دارند. همچنین باید ترد و تازه باشد. رنگ مات، بوی نا و کهنگی، نرم بودن و علائمی از کپک و تیرگی، نشانه نامرغوب و کهنه بودن مغز پسته است.
چهار نمونه اصلی پسته های صادراتی ایران:
- پسته اوحدی(فندقی)
- پسته کله قوچی
- پسته احمداقایی
- پسته اکبری
.
تجارت جهانی پسته
در دهه اخیر، صنعت پسته به یکی از رقابتی ترین صنایع تبدیل شده است که سود بسیاری را برای کشورهای برتر تولیدکننده پسته به ارمغان آورده است. همچنین با افزایش نرخ مصرف پسته در دوران پاندمی کووید -۱۹، این صنعت پررونق توانست توجه بسیاری از کشاورزان و صادرکنندگان را در سطح جهان به خود جلب کند.
در سال 2021، ارزش صادرات پسته تازه یا خشک و با پوست یا بدون پوست (کد080250) در جهان، 3,650,047 هزار دلار امریکا بوده است. از این میزان، حدود 78 درصد (2,855,689 هزار دلار آمریکا) ارزش صادرات پسته با پوست و 794,358 هزار دلار آمریکا ارزش صادرات مغز پسته بوده است.
.
.
طبق جدول زیر، به ترتیب کشورهای آمریکا با 57 درصد، ایران با 24 درصد و آلمان با 3 درصد از ارزش کل صادرات پسته با پوست در جهان، در رتبه های اول تا سوم قرار دارند.
.
.
در صادرات مغز پسته نیز، کشورهای ایران با 27 درصد از ارزش کل صادرات مغز پسته در جهان، در رتبه اول قرار دارد. کشورهای ترکیه، آمریکا و آلمان نیز در رتبه های دوم تا چهارم قرار دارند.
.
.
.
طبق آمار موجود در سایت ترید مپ، در سال 2021، ارزش واردات پسته تازه یا خشک و با پوست یا بدون پوست (کد080250) در جهان، 3,553,453 هزار دلار امریکا بوده است. از این میزان، حدود 76درصد( 2,722,964 هزار دلار آمریکا) ارزش صادرات پسته با پوست و 830,489 هزار دلار آمریکا ارزش صادرات مغز پسته بوده است.
طبق جدول زیر، به ترتیب کشورهای چین با 30 درصد، آلمان با 5/14درصد و اسپانیا با 7/4 درصد از ارزش کل واردات پسته با پوست در جهان، بزرگترین واردکنندگان پسته با پوست در جهان هستند.
.
.
.
در واردات مغز پسته نیز، کشورهای آلمان با 18 درصد از ارزش کل صادرات مغز پسته در جهان، در رتبه اول قرار دارد. کشورهای ایتالیا، هند و عربستان نیز در رتبه های دوم تا چهارم قرار دارند.
.
.
مناطق رشد پسته در جهان
تولیدکنندگان شناخته شده پسته در جهان آمریکا، ایران، ترکیه، سوریه، افغانستان، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و یونان هستند. یکی از ارقام پسته که در آمریکا کشت می‌شود و 97 درصد از تولیدات پسته این کشور را تشکیل می‌دهد، نوعی پسته گرد و فندقی و از ارقام دیررس است. رنگ مغز آن صورتی مایل به سبز یا زرد است و درصد خندانی بالایی دارد. نام رقم ماده آن کرمان است و بذر آن در سال 1929 از رفسنجان به کالیفرنیا برده شده است و امروزه به صورت گسترده در آمریکا کشت می‌شود. رقم نر آن نیز پیترز نام دارد.
آمار صادرات پسته ایران به جهان
ارزش کل صادرات پسته تازه یا خشک و با پوست یا بدون پوست ایران در سال 2021، 914,428 هزار دلار آمریکا بوده است. از این میزان حدود 696,043 هزار دلار آمریکا پسته با پوست و 218,385 مغز پسته بوده است.
ایران ۲۴.۴ درصد از صادرات پسته با پوست جهان را به خود اختصاص داده است. رتبه ایران در صادرات این محصول در جهان ۲ و میزان تمرکز صادرات آن ۰.۱۲ است.
کشور چین با 28 درصد بیشترین واردات پسته با پوست از ایران را دارد. بعد از چین، کشورهای هند، روسیه و عراق از واردکنندگان این محصول از ایران هستند.
.
.
.
ایران ۲۷.۵ درصد از صادرات مغز پسته جهان را به خود اختصاص داده است. رتبه ایران در صادرات این محصول در جهان ۱ و تمرکز صادرات ۰.۱۴ است.
در سال 2021، کشورهای آلمان، هند، امارات و عراق به ترتیب بزرگ ترین خریداران مغز پسته از ایران بوده‌اند.
.
.
مناطق رشد پسته در ایران
بیشتر مناطق ایران قابلیت کشت پسته را دارند اما نکته حائز اهمیت این است که مناطقی برای کشت این محصول انتخاب شود که صرفه اقتصادی داشته باشند. توجه به شرایط اقلیمی منطقه و تطابق آن با شرایط مناسب کشت پسته سبب می‌شود که کشت محصول با موفقیت باشد و محصول سالم، با کمیت و کیفیت خوب به دست آید.
در ایران استان سمنان(دامغان)، استان کرمان (شهرستان رفسنجان، سیرجان، انار، شهرهای زرند، کشکوییه)، استان خراسان رضوی(شهرستان بردسکن، مه ولات، خلیل آباد)، استان قزوین(شهرستان بوئین زهرا)، استان یزد (شهرستان ابرکوه)، استان فارس (شهرستان نی ریز)، استان مرکزی، اصفهان، سیستان و بلوچستان و تهران از مراکز اصلی کشت پسته در ایران هستند و حدود 80 درصد پسته تولید شده در ایران، از این مناطق به دست می‌آید.
چشم انداز بازار پسته در جهان
ارزش بازار جهانی پسته در سال 2021، 3,907 میلیون دلار آمریکا بوده است و انتظار می‌رود تا سال 2029 به 5,282 میلیون دلار آمریکا برسد که در اینصورت رشد 7/3 درصدی نسبت به دوره پیش بینی 2029-2022 را ثبت می‌کند. تاکید مصرف کنندگان بر عادات غذایی سالم برای جلوگیری از بیماری هایی همچون کلسترول، چاقی، بیماری های قلبی و عروقی، دیابت و … سبب شده است تا از محصولات ارگانیک، سالم، بدون چربی مضر و مغذی همچون پسته استفاده بیشتری کنند و این موضوع یکی از دلایل رشد بازار این محصول نسبت به دوره پیش بینی قبلی است. همچنین افزایش آگاهی مصرف کنندگان درباره فواید و مصارف پسته، فرصت های سودمندی را در اختیار بازار این محصول قرار داده است و در آینده نرخ رشد بازار پسته را بیشتر خواهد کرد. علاوه بر این‌ها، استفاده از پسته بعنوان طعم دهنده در تنقلات یا در برخی نان‌ها و غذاها نیز فرصت های رشد متنوعی را در بازار یجاد خواهد کرد.
برخی از بازیگران اصلی فعال در بازار پسته عبارتند از:
.
- The Wonderful Company LLC. (U.S.)
- Horizon Growers (U.S.)
- Nichols Farms(U.S.)
- Keenan Farms (U.S.)
- Setton Pistachio of Terra Bella, Inc. (U.S.)
- Whistler Foods (New Zealand)
- Sierra Nut House (U.S.)
- Houston Pecan (U.S.)
- BATES NUT FARM (U.S.)
- hopeandarley (U.S.)
- SANTA BARBARA PISTACHIO COMPANY (U.S.)
- Specialty Food Association, Inc. (U.S.)
- Germack Pistachio Company, LLC (U.S.)
- Bazzini (U.S.), Besana (Italy)
- Lubeca (Denmark)
- Puratos (Belgium)
- Lemke (Germany)
چشم انداز بازار پسته در ایران
با توجه به یک سری تغییرات اقلیمی در ایران، شهرهای پیشرو در تولید پسته با کاهش تولید مواجه هستند ولی همچنان قادر به تأمین سالانه اکثریت محصول پسته ایران هستند. اما خبر خوب این است که یک سری استان‌هایی شمالی که قبلا پسته تولید نمی‌کردند مانند استان‌های خراسان رضوی و تهران، به کاشت این محصول ارزشمند روی آورده اند و انتظار می‌رود با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب و منابع آبی بهتر، در آینده به یکی از شهرهای پر رونق تولید پسته در ایران تبدیل شوند. این باغات تازه تاسیس، سیستماتیک‌تر هستند و درختان پسته به صورت حرفه‌ای و به روز کاشته شده‌اند، در نتیجه انتظار می‌رود که با این روش کشت، با افزایش حجم تولید پسته در ایران مواجه باشیم. تخمین زده می‌شود که نرخ تولید پسته در ایران در سال‌های آینده به 200 هزار تن(بیشتر یا کمتر) برسد.
.
